Stijlorenrijk
Stijlorenrijk
Historie
Op deze pagina staan verklaringen van het ontstaan van zaken die alles te maken hebben met de Stijloren en Carnaval. Klik hieronder om alles te weten te komen over één van de onderwerpen.
Wie nog meer verklaringen van onderstaande zaken of andere zaken heeft, verzoeken wij bij deze om dit aan ons te e-mailen!
Veelgestelde vragen over onze historie
Het prille begin
In het jaar 1952 neemt Heemkunde Kring “Jan Uten Houte” het initiatief om carnaval als folkloristisch verschijnsel te gaan beoefenen in eigen plaats. De wieg van het Ettens carnaval stond in het “Neerlandsch Koffiehuis”, toen bekend als “t cafe van Jantje Leijten. Personen als Simon Dresens, Pierre Tempelaars, Ko Gobbens en Jet van Ierssel kunnen min of meer gezien worden als de oprichters van het Ettens Carnaval, die in 1952 hiermee, weliswaar op zeer bescheiden schaal, zijn begonnen (Bron: citaat uit het boek 33-jaar “Stijloren”).
In 1973 hebben “de Stijloren” zich officieel geformeerd tot Stichting Carnaval “de Stijloren”. In de jaren daarna zijn “de Stijloren” gegroeid tot een graag geziene gast binnen het Etten-Leurs carnavalsgebeuren, waarbij het accent, voornamelijk ligt op Etten. Uitzonderingen zijn natuurlijk een aantal gezamenlijke activiteiten met onze buren van het Zwaajgat, “de Leurse Leut” en als gast op feesten van derden.
Ètte n'èn z'nne naom
Bron: Frans Verschuren (op z'n Ettes)
De ouwe kèrn van Ètte, "De Banakker" laag tusse de Niestraot, 't Meulenèènd, de Mart en de Stationsstraot, zo amme die nou kènne.
Di gebied laag wa woogger èn waar goeie grond, mjeestal weie. Rommetom waar 't vurnaomelijk veengebied èn eigrond.
"Etting" "Etten" of "Etsel" waar iêr n'n jeele gewoonne naom vur wei, nèt as in jil West-Braobaant
In 1261 komt de naom "Ette" vur d'n jeeste kjeer geschreeve vur.
In 't middelneederlaans kènne we "Ette" as: "'t laote beweie, het laote afgraoze van".
D'r waare d'r wook die "Hette " zeeje.
Dan snapte gelijk wook de benaoming "etgras" as 't twjeede gras da nie wor gemaaid, mar asnog begraosd wordt.
In ouwe taole kènne me: "etja" as "eete" (oud noors)
en "fra-atjan" as "voedsel uitdjeele" (gotisch).
Dus "Ette" aar van jistafaon de betjeekenis van "Eete".
"IJ kom van Ette èn ij wit van niks"
Ette n'aar al vanaf 1267 'n eigeste scheepebaank èn eigeste rechsreegels.
't Gebied waar grwoot èn aar aon de buitenkaant wook miender goeie stukke grond.
Wook woonde n'r lui die 't meej de reegels nie zwoo naauw noome.
As ze vur de rechter stonne, dan wier d'r nog allis gezeed da ze tjeen èn aander niemer wiesse.
Zwoo konde van Ette komme, èn van niks weete.
Stijloor of steiloor.
Op de Leur staot de piespot vur de deur.
In Ette eete ze luize meej gouwe kette.
Residentie(s)
Er zijn van die momenten die je niet snel vergeet, die draag je de rest van je leven met je mee. Dat je voor het eerst een pilske mocht drinken bij t café van Jantje Leijten (Neerlandsch Koffyhuis). Dat je voor het eerst (zonder je ouders) carnaval ging vieren bij Gerrit en Cor Roovers van Café De Sportvriend. Dat je vriendschappen sluit met andere feestvierders in Café De Brouwer tijdens carnaval. Maar ook het moment dat je bij Marktzicht in november 2018 al weer voor het 11de achtereenvolgende jaar in de polonaise loopt tijdens carnaval!
Enkele verklaringen van het woord carnaval
Bron: Frans Verschuren (op z'n Ettes)
Waor komt da woord nou feitelijk vandaon? D'r zčn tweejerlei uitlččge.
Tenjeeste: Karreneval kom van 't latijn: "Carnem Levare".
Carnem is vljees, en Levare betjeeket wčgneeme n'of ontouwe.
Wij motte n'ons van 't vljees onthouwe. Zoas wij da zččge "Gin vljees eete." "Da wordt dus Vaste!".
As da teege n'oe gezeed wordt, is 't jil mččnselijk da g'in oew eige dččnkt:
"Dan mot ik 't 'r van te veure noggis gaauw eevekes van neeme
Čn da's nou 't Karreneval vięre.
De aandere betjeekenis zou kunne komme van : "Carrus Navalis"., wook wir Latijn.
Carrus is Kar of waoge, čn Navalis betjeeket: de Schepen betreffend. 'n Schip op wiele dus.
Jil vroeger aare de Gčrmaone n'al de gewoonte, om meej zo'n schip meej wiele d'r onder rond te rije, om tot de góde te bidde, vur de blijvende bevaorbaorčd van de rivięre.
In laotere tijd, in de middeljeeuwe, waar 't de gwoonte bij bepaolde gildes, bevobbeld " 't Zottegilde", om zo'n Scheepskar in d'n optocht mee te voęre.
Daorin wiere dan spottend alderlei mččnse naogedaon čn vur gčk gezčt, vural de wooge peswoone, zoas de pestoor , d'n bųrger of de pliessie. Da Gilde jitte trouwes "Het Gilde van de Blauwe Schuit "
Jeroen Bosch, ne kûnstschilder rond 1500, ee d'is zo'nnen bwoot geschilderd.
'T "Narrenschip"; vol meej, zuipende, vekleede čn ziengende mččnse.
Kčkt is nor d'n dag van vandaog, dan zičmme waor a da kwččke n'čn zuipe, vekleeje n'čn meziek maoke, vandaon komme.
Da zčn dus gewoontes van jil vroeger.
Agge "Van de Blaauwe Schuit" zčt, dan drienkte veul, čn agge "Van de Blaauwe Knwoop" zčt dan glad nie.
Ge kčk mar wa van pas komt. Staode nor d'n optocht te kijke, zoekte mar is nor Priens Karreneval.
Die ziede in 'nne grwoote waoge rije die mjeestal op n'n bwoot lčkt.
De naam "Stijloor"
van sterk hellend, sterk oplopend of afdalend.
van (over wind gesproken) sterk, hard stijf.
in ons Zuiden van (van de ogen, de blik) strak, star, zonder afwijken van star, bekrompen (b.v. een strenge gelovige).
van stroef, hard en streng.
van een dier, met rechtopstaande oren, in het bijzonder betrekking hebbend op een ezel.
van een stijfkop, een pedant.
een overeind staande, in de bodem vastgezette paal of balk; de schrijfwijze: de manier van handelen.
Hoe dat zo?